KKEpedia

Σαν σήμερα... 16 Ιούνη

Ο Βαγγέλης Κτιστάκης

1723 Γεννιέται ο Βρετανός οικονομολόγος Άνταμ Σμιθ, ένας από τους βασικότερους εκπροσώπους της αστικής πολιτικής οικονομίας.

1836 Συγκροτείται ο «Σύνδεσμος των εργατών του Λονδίνου», ο οποίος αρχίζει να επεξεργάζεται το πολιτικό πρόγραμμα του βρετανικού εργατικού κινήματος. Η προσπάθεια αυτή κατέληξε στη σύνταξη της «Χάρτας του Λαού», που περιελάμβανε 6 αιτήματα-διεκδικήσεις γύρω από τις εκλογές και την εκλογική αντιπροσώπευση. Το κίνημα που οικοδομήθηκε γύρω από τη «Χάρτα» έμεινε στην ιστορία ως «Κίνημα των Χαρτιστών». Οι Μαρξ και Ένγκελς συνδέθηκαν με τα πιο πρωτοπόρα - επαναστατικά στοιχεία του Κινήματος, στο οποίο ωστόσο κυριάρχησαν τα μικροαστικά - ρεφορμιστικά χαρακτηριστικά.


1858 Πεθαίνει ο Βρετανός γιατρός Τζον Σνόου. Θεωρούμενος ως ένας εκ των πρωτοπόρων της επιδημιολογίας, ο Σνόου εισήγαγε, μεταξύ άλλων, τη χρήση του αιθέρα ως αναισθητικού.

1917 Ξεκινά τις εργασίες του το Α’ Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ των αντιπροσώπων των εργατών και στρατιωτών (16/6-7/7/1917). Από τους 777 αντιπροσώπους που δήλωσαν την κομματική τους προέλευση (στους 1.000 περίπου συνολικά), οι 105 ήταν μπολσεβίκοι, οι 285 εσέροι και οι 248 μενσεβίκοι. Εσέροι και μενσεβίκοι επέμειναν στη διατήρηση του συνασπισμού με την αστική τάξη, μετά την επανάσταση του Φλεβάρη, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων πως στη Ρωσία δεν υπήρχε πολιτικό κόμμα το οποίο μπορούσε να πάρει στα χέρια του όλη την εξουσία. «Υπάρχει τέτοιο κόμμα!», ακούστηκε μια δυνατή φωνή από τις θέσεις των μπολσεβίκων. Ήταν η φωνή του Λένιν!

1918 Γεννιέται ο γιατρός ερευνητής επιστήμονας Γεώργιος Κοτζιάς.

1919 Η Σλοβακία ανακηρύσσεται Σοβιετική Δημοκρατία και ενώνεται σε ομοσπονδία με τη Σοβιετική Ουγγαρία. Η Σλοβακική Σοβιετική Δημοκρατία διατηρήθηκε μόλις μέχρι τις 7/7, έπειτα από πολυεθνική στρατιωτική επέμβαση.

1920 Ιδρύεται με απόφαση της Κοινωνίας των Εθνών στη Χάγη το Διαρκές Δικαστήριο Διεθνούς Δικαιοσύνης – πρόδρομος του Διεθνούς Δικαστηρίου της που ιδρύθηκε το 1945, επίσης στη Χάγη.

1942 Νέα κινητοποίηση των μισθωτών της Αθήνας και του Πειραιά με την καθοδήγηση της Επιτροπής Συνεργαζόμενων Εργατοϋπαλληλικών Συνεταιρισμών (ΕΣΕΥΣ), με αίτημα τη χορήγηση λαϊκών συσσιτίων. Στη διαδήλωση μετέχουν πάνω από 20.000 υπάλληλοι, εργάτες και φοιτητές. Στην οδό Μητροπόλεως οι διαδηλωτές συγκρούονται με την αστυνομία και τους καραμπινιέρους. Παρά την επίθεση, ωστόσο, καταφέρνουν να φτάσουν έως τα Παλιά Ανάκτορα υποχρεώνοντας τον κατοχικό Πρωθυπουργό να διατάξει τη χορήγηση 500 τόνων πλιγουριού για τα λαϊκά συσσίτια.

1944 Στα Χανιά της Κρήτης οι δυνάμεις Κατοχής εκτελούν τον γραμματέα της Περιοχής Κρήτης και αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ Βαγγέλη Κτιστάκη. Ένα χρόνο μετά το θάνατό του, ο Ν. Ζαχαριάδης θα γράψει στον «Ριζοσπάστη»: «Ένα σεμνό παλικάρι. Τόνε γνώρισα σε δύσκολες στιγμές του Κινήματός μας, όταν το Κόμμα μας προσπαθούσε ν' ανοίξει το δρόμο προς μια μαζική δράση και δημιουργία. Στην προσπάθεια αυτή ο Κτιστάκης πρόσφερε όσα μπορούσε, άγνωστος στους πολλούς, χωρίς επίδειξη, με μια θέληση επίμονη και με μια μετριοφροσύνη που ξεχωρίζουν τον πραγματικό αγωνιστή. Μα δίπλα σ' αυτά ο Βαγγέλης είχε και μυαλό και έβλεπε καθαρά και μακριά. Και είχε μια πίστη βουνό. Δεν τον τράνταζε τίποτε. Στρατιώτης στο μεγάλο στρατό των αγωνιστών δεν γνώριζε επιφύλαξη και δινότανε ολόκληρος, δίχως κανένα δισταγμό στον αγώνα μας. Αναλάμβανε τομείς στη δουλειά μας που και στα χρόνια ακόμα εκείνα της μισονομιμότητας πριν από το 1936 ήθελαν καρδιά γερή, ψυχραιμία, πραγματικό θάρρος, ωριμότητα. Μα δίπλα στον πραχτικό αγωνιστή ο διανοητής μελετούσε τα βασικά προβλήματα της χώρας και του αγώνα… Έτσι ο Κτιστάκης συνδυάζει αυτά που χρειάζεται ο λαϊκός αγωνιστής. Θεωρία και πράξη. Έβλεπε καθαρά το δρόμο και το σκοπό, μα την ίδια στιγμή καταχτούσε με τον αγώνα το δρόμο αυτόν, που τον έφερνε στο σκοπό…Τόνε πήραν η προδοσία και ο χιτλερισμός. Μα δεν τον έσβησαν. Αντίθετα, η θυσία του τον ξεσήκωσε ακόμα πολύ…Το αγνό της παιδί της Ιδέας, τον Βαγγέλη Κτιστάκη δε θα τόνε ξεχάσουμε ποτέ».

1945 Ο Άρης Βελουχιώτης, καταδιωκόμενος από τον αστικό στρατό, βάζει τέλος στη ζωή του με το ατομικό του περίστροφο, περικυκλωμένος έξω από τη Μεσούντα. Την ίδια μέρα δημοσιευόταν στον «Ριζοσπάστη» η διαγραφή του από μέλος του ΚΚΕ (απόφαση που πάρθηκε κατά την 11η Ολομέλεια της ΚΕ τον Απρίλη).

Ο Άρης Βελουχιώτης (Θανάσης Κλάρας) γεννήθηκε στις 27/8/1905 στη Λαμία. Το 1922 έγινε μέλος της ΟΚΝΕ και το 1925 μέλος του ΚΚΕ. Ως στρατιώτης οδηγήθηκε στον πειθαρχικό ουλαμό Καλπακίου. Μετά την απόλυσή του ανταποκρίθηκε σε διάφορες κομματικές χρεώσεις και διώχθηκε κατά καιρούς από το αστικό κράτος και τις κυβερνήσεις του. Την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά εξορίστηκε στη Γαύδο και φυλακίστηκε στην Αίγινα (1938). Το 1939 μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα. Υπέγραψε δήλωση μετανοίας και αποφυλακίστηκε. Στη διάρκεια της Κατοχής βρέθηκε στην Αθήνα, όπου τον Ιούλη του 1941 συνδέθηκε με την ΚΕ, η οποία τον αποκατέστησε στο Κόμμα. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους του ανέθεσε να συγκροτήσει αντάρτικο στρατό. Αυτό το καθήκον ο Άρης το έφερε σε πέρας με τον καλύτερο τρόπο. Το Μάη του 1943 με τη δημιουργία του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ ανέλαβε καπετάνιος του.

Ο Άρης αντιτάχθηκε στη Συμφωνία της Βάρκιζας και τη χαρακτήρισε λαθεμένη. Στο διάστημα Φλεβάρης - Απρίλης του 1945 ανέλαβε με δική του ευθύνη πρωτοβουλίες για τη συγκρότηση νέου αντάρτικου στρατού, παρά την αντίθετη απόφαση του ΚΚΕ. Η δράση του αυτή είχε ως αποτέλεσμα τη διαγραφή του από το Κόμμα.

Το 2011 η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Κόμματος αποφάσισε την επίσημη πολιτική αποκατάσταση του Άρη Βελουχιώτη. Θεώρησε ότι είχε δίκιο ως προς την εκτίμηση που έκανε για τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Παράλληλα, σημείωνε ότι η διαφωνία του Άρη με τη Συμφωνία της Βάρκιζας δε δικαιώνει τη στάση του απέναντι στη συλλογική θέση του Κόμματος και την παραβίαση από αυτόν της κομματικής πειθαρχίας, καθώς και την αξιοποίηση από τον Άρη της φήμης και του σεβασμού που είχε κατακτήσει την προηγούμενη περίοδο ως καπετάνιος του ΕΛΑΣ και στέλεχος του ΚΚΕ. Η στάση του αυτή, που αποτέλεσε ρήξη με τη θεμελιώδη αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, δεν καθιστά δυνατή τη μετά θάνατο αποκατάσταση και της κομματικής του ιδιότητας.

Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη κατήγγειλε την απόπειρα της αστικής και οπορτουνιστικής προπαγάνδας και ιστοριογραφίας που παίρνουν δήθεν υπό την προστασία τους τον Άρη, για να επιτεθούν στο ΚΚΕ. Στη λαϊκή συνείδηση, ο Άρης Βελουχιώτης είναι ταυτισμένος με την ηρωική πορεία του ΚΚΕ, τον αγώνα για την ανατροπή της ιμπεριαλιστικής βαρβαρότητας. Ο Άρης Βελουχιώτης τάχθηκε υπέρ της ένοπλης πάλης, που την απορρίπτουν όσοι επιχειρούν να τον οικειοποιηθούν.

1949 Αρχίζει στο Έκτακτο Στρατοδικείο Πειραιά η δίκη των 16 ΕΠΟΝιτών. Στη 1/7 εκδόθηκε απόφαση με την οποία καταδικάστηκαν σε θάνατο οι: Δημήτρης Αυγερινός, Αγγελική (Κική) Βουδούρη, Θανάσης Γκανάς, Γιώργος Γιωτόπουλος, Μπάμπης Ευσταθιάδης, Νίκος Καρράς, Αχιλλέας Λαγουρός, Νικήτας Μαραγκός, Τάκης Μπενάς, Ανδρέας Ξυφτίλης, Χρήστος Παπαγιαννάκης, Φάνης Πασπαλιάρης, Άννα Τεριάκη, Μάνθος Τσιμπουκίδης, Βέρα Τσιμπουκίδου και Πάτρα Χατζησάββα.

1958 Εκτελείται στην Ουγγαρία ο Ίμρε Νάγκι, έπειτα από καταδίκη του σε θάνατο από το Λαϊκό Δικαστήριο Βουδαπέστης, για συνεργασία με τον ιμπεριαλισμό. Ο Νάγκι ήταν Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου της ΛΔ. Ουγγαρίας στη διάρκεια της αντεπανάστασης του 1956.

1963 Μια ακόμη σοβιετική πρωτιά στο Διάστημα. Η πρώτη γυναίκα κοσμοναύτης, η 26χρονη Βαλεντίνα Τερεσκόβα, πραγματοποιεί 48 περιστροφές γύρω από τη Γη με το διαστημόπλοιο «Βοστόκ 6».

1963 Κάτω από το βάρος της κατακραυγής που δημιούργησε η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υποβάλλει στον βασιλιά Παύλο την παραίτηση της κυβέρνησής του.

1976 Χιλιάδες μαθητές του εργατικού προαστίου Σοβέτο του Γιοχάνεσμπουργκ βγαίνουν στους δρόμους σε διαμαρτυρία κατά της απόφασης της κυβέρνησης του Απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής να επιβάλει τη γλώσσα των λευκών (Αφρικάανς) στα σχολεία. Η αστυνομία επιτίθεται βίαια και σκοτώνει τουλάχιστον 176 μαθητές (κάποιες εκτιμήσεις κάνουν λόγο ακόμα και για 700 νεκρούς).

1977 Ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ εκλέγεται Πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ.

1977 Πεθαίνει ο Γερμανός μηχανικός Βέρνερ Φον Μπράουν, «πατέρας» του διαστημικού προγράμματος των ΗΠΑ. Ο Μπράουν υπήρξε ένας από τους δεκάδες επιστήμονες της ναζιστικής Γερμανίας, που μετά τον πόλεμο μεταφέρθηκαν στις ΗΠΑ, για να θέσουν τη τεχνογνωσία τους στην υπηρεσία του ιμπεριαλισμού. Μεταξύ άλλων, ο Μπράουν είχε κατασκευάσει τους πυραύλους «V-2», που χρησιμοποιήθηκαν κυρίως κατά του Λονδίνου και της Άντβερπ (Βέλγιο), σκορπώντας το θάνατο σε πάνω από 9.000 ανθρώπους.

1983 Ο Γιούρι Αντρόποφ εκλέγεται Πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ.

πηγη: 902