Τριάντα ένα χρόνια χωρίς τον Μάνο Λοΐζο

Πέρασαν 31 χρόνια από το πρόωρο φευγιό του Μάνου Λοΐζου.

Ήταν πικρή η 17η Σεπτέμβρη 1982 (μέρες του 8ου Φεστιβάλ της ΚΝΕ και του «Οδηγητή», που πάντα τιμούσε με την παρουσία του) όταν το σκληρό μαντάτο ανέφερε ότι ο Λοΐζος έφυγε από τη ζωή σε ένα νοσοκομείο της Μόσχας σε ηλικία μόλις 45 ετών.

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 22 Οκτώβρη 1937.

Από μικρός έδειξε την κλίση του στη μουσική και άρχισε μαθήματα κιθάρας, πιάνου και βιολιού.

Στα μέσα της δεκαετίας του '50 ήρθε στην Αθήνα για σπουδές, στην αρχή στη Φαρμακευτική Σχολή και αργότερα στην Εμπορική.

Όμως η μουσική έχει «κλέψει» την ευαίσθητη ψυχή του.

Παρατάει τις σπουδές του και αφιερώνεται στην περιπέτειά της.

Το «Τραγούδι του Δρόμου» του Λόρκα, που το βρίσκει στο περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης» (σε μετάφραση του Νίκου Γκάτσου), τον εμπνέει.

Το μελοποιεί και στις αρχές του '62, με ερμηνευτή τον Γιώργο Μούτσιο, θα κυκλοφορήσει τον πρώτο του (μικρό) δίσκο.

Οι αγώνες του '64-'65 δεν τον αφήνουν αδιάφορο και τα τραγούδια που γράφει εκείνη την περίοδο είναι εμπνευσμένα από αυτούς.

Ο «Δρόμος», το «Ακορντεόν», ο «Τρίτος Παγκόσμιος».

Τον Απρίλη του 1967, δύο μέρες πριν το φασιστικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, παρουσιάζει τα «Νέγρικα» σε στίχους Γιάννη Νεγρεπόντη.

Αποτελούν κορυφαία στιγμή τόσο για τον Λοΐζο όσο και για το ελληνικό πολιτικό τραγούδι.

Τα τραγούδια αυτά, που αναφέρονται στον αγώνα επιβίωσης των μαύρων της Αμερικής, θα κυκλοφορήσουν σε δίσκο πολύ αργότερα, το 1975, καθώς «μπήκαν» στις μαύρες λίστες της δικτατορίας και απαγορεύτηκαν.

Στις 21 Απριλίου 1967 «λόγω της εκρύθμου καταστάσεως ο στρατός ανέλαβε την διακυβέρνησιν της χώρας».

Ο Λοΐζος φεύγει από την Ελλάδα για να μη συλληφθεί, όμως, μετά από έξι μήνες στην Αγγλία, στις αρχές του '68, επιστρέφει στην Αθήνα.

Μέσα στην εφταετία γράφει τραγούδια που γίνονται επιτυχίες, με ερμηνευτές κυρίως τους Γ. Νταλάρα και Γ. Καλατζή.

Κυκλοφορεί τους δίσκους «Ο Σταθμός», «Θαλασσογραφίες», «Ευδοκία», «Να 'χαμε τι να 'χαμε». Παράλληλα, συνθέτει τραγούδια που τραγουδά σε φίλους.

Τραγούδια που, όπως έλεγε ο ίδιος, δεν ακούγονταν «έξω από τους τέσσερις τοίχους μιας κάμαρας».

Ο θρυλικός «Τσε», ο «Μέρμηγκας», τα «Συρματοπλέγματα», το αντιπολεμικό «Μη με ρωτάς».

Στην περίοδο '74-'76, ακολουθούν οι κύκλοι «Καλημέρα ήλιε», «Τα τραγούδια του δρόμου», «Τα τραγούδια μας» σε στίχους Φώντα Λάδη, με τραγούδια όπως το «Πάγωσε η τσιμινιέρα» που έντυσε (και ντύνει) με μουσική και στίχο σκληρές ταξικές αναμετρήσεις, όπως η πρόσφατη σκληρή απεργία των μεταλλουργών της «Χαλυβουργίας».

Το 1979 κυκλοφόρησαν τα «Τραγούδια της Χαρούλας», σε στίχους του Μανώλη Ρασούλη (τρία του Πυθαγόρα): «Τίποτα δεν πάει χαμένο», «Μες το πλήθος», «Όλα σε θυμίζουν», «Γύφτισσα τον εβύζαξε» κ.ά.

Ακολουθούν ο τελευταίος του δίσκος «Για μια μέρα ζωής» και μετά το θάνατό του τα«Γράμματα στην αγαπημένη», σε ποίηση Ναζίμ Χικμέτ.

Ο Μ. Λοΐζος με το έργο και τους αγώνες του πορεύτηκε στο πλάι του ΚΚΕ, παλεύοντας για μια δικαιότερη κοινωνία. Πίστευε, μάλιστα, ότι η στρατευμένη τέχνη όχι μόνο μπορεί να γεννήσει αριστουργηματικά έργα, αλλά και ότι είναι «ένας ελάχιστος φόρος τιμής στις χιλιάδες των φτωχών παιδιών που πεινάνε, αγωνίζονται και σκοτώνονται καθημερινά».

Υπήρξε επίσης πρωτοπόρος συνδικαλιστής στο χώρο των δημιουργών του ελληνικού τραγουδιού, παλεύοντας με συνέπεια για τα πνευματικά τους δικαιώματα από τις δισκογραφικές εταιρείες και την κασετοπειρατεία μέσα από την Ένωση Μουσικοσυνθετών Στιχουργών Ελλάδος (ήταν ο πρώτος πρόεδρος του Σωματείου).

πηγη: 902